شروع غذای کمکی برای نوزاد
همه کودکان باید تا 6 ماهگی فقط از شیر مادر تغذیه کنند و در پایان 6 ماهگی والدین باید پله به پله شروع غذا دادن به نوزاد را آغاز کنند. تمام مادران از زمانی که می خواهند به کودکشان غذای کمکی بدهند، نگران هستند که شاید نتوانند به خوبی نیازهای تغذیه ای کودکشان را برطرف کنند.
نحوه شروع غذای کمکی نوزاد و ادامه غذای كمكی
برای تهیه اولین سوپ نوزاد غلاتی مانند برنج بهترین ماده غذایی برای شروع تغذیه تكمیلی است. زیرا هضم آن آسان است. فرنی یكی از بهترین غذاهایی است كه می توان یکبار در روز به اندازه 1 تا 3 قاشق مرباخوری شروع كرد و کم کم بر مقدار آن، متناسب با اشتهای كودک اضافه کنید. از هفته دوم شروع غذای كمكی می توان علاوه بر فرنی، شیر برنج (كاملا” پخته و له شده) و حریره بادام نیز به كودک داد. تغذیه شیرخوار با فرنی، شیر برنج و حریره بادام را می توان تا دو هفته ادامه داد (بسته به علاقه كودک به این غذاها می توان حتی تا یكسالگی و یا بیشتر از این غذاها به عنوان یک وعده غذای كمكی به آن داد).
در هفته ی سوم مصرف انواع سبزی ها مثل سیب زمینی، هویج، جعفری، گشنیز، كدو، لوبیا سبز و … برای تغذیه كودک شروع کنید. در این هفته علاوه بر فرنی می توان با گوشت، سبزی ها و برنج سوپ تهیه كنید. بهتر است سبزی ها را تک تک و به مرور به سوپ اضافه کنید.
از هفته چهارم باید حتما” گوشت به سوپ كودک اضافه شود. گوشت را باید به قطعات كوچک تقسیم كنید و یا از گوشت چرخ كرده استفاده کنید كه باید كاملا” پخته و له شوند. پوره سبزی ها مانند سیب زمینی، هویج، كدو حلوایی و نخود سبز به صورت پخته شده و نرم شده همراه با كمی روغن یا كره غذایی مناسب برای شیرخوار است.
در ماه هشتم علاوه بر سوپ می توانید زرده تخم مرغ را شروع كنید، زرده باید كاملا” آب پز و سفت باشد. ابتدا باید به اندازه یک قاشق چایخوری از زرده پخته شده را در آب یا شیر له كنید و به شیرخوار بدهید و مقدار آن را به تدریج افزایش بدهید تا در ظرف یک هفته به یک زرده كامل تخم مرغ برسید. آن گاه می توانید یک روز در میان یک زرده كامل یا هر روز نصف زرده تخم مرغ به شیرخوار بدهید. استفاده از سفیده تخم مرغ تا یک سالگی توصیه نمی شود.
غذای کمکی نوزاد
با افزایش سن شیرخوار، سوپ و غذاهای نرم باید تبدیل به غذاهای سفت تر شوند یعنی باید با اضافه كردن غذاهای سفت تر و كمی قابل جویدن، عمل تكامل جویدن در شیرخوار تقویت شود. اگر کم کم مواد غذایی سفت اضافه نشود و شیرخوار به جویدن تشویق نشود و برای مدت ها از غذاهای له شده استفاده كنید، علاوه برابتلا به تاخیر رشد بعدا” در جویدن غذاهای سفت دچار مشكل خواهد شد. برای این كار می توان از حدود 8 ماهگی تكه های نان و بیسكویت هم به دست شیرخوار داد.
از 8 ماهگی می توانید به غذای شیرخوار ماستی كه ترش نباشد را اضافه کنید.
شروع استفاده از حبوبات 9 ماهگی است كه به سوپ شیرخوار اضافه کنید. می توانید از انواع حبوبات خیس شده و پوست كنده كه كاملا” پخته و نرم باشد، مانند عدس، ماش، لوبیا و یا حبوبات جوانه زده استفاده كنید. حبوبات منبع خوبی برای تامین پروتئین و املاح هستند و همراه با غلات و شیرمادر غذای كاملی را تشكیل می دهند.
آب میوه آخرین ماده غذایی است كه به برنامه ی غذایی كودک در سال اول اضافه می شود و حاوی ویتامین و املاح معدنی است. آب میوه را باید در ابتدا به صورت رقیق شده و از یک قاشق مرباخوری در روز شروع و تدریجا” به مقدار آن بیافزایید. بهتر است مدت 7-5 روز فقط از یک نوع آب میوه استفاده کنید تا اگر ناسازگاری وجود داشت شناخته شود.
* مصرف توت فرنگی، گیلاس و آلبالو، كیوی، خربزه و اسفناج، سفیده تخم مرغ و شیر گاو به دلیل ایجاد حساسیت و همچنین مصرف عسل در سال اول زندگی به دلیل احتمال آلودگی با كلستریدیوم بوتولینوم توصیه نمی شود.
سوپ برای شروع تغذیه نوزاد بعد از فرنی می باشد
طرز تهیه سوپ برای نوزاد :
شروع سوپ برای نوزاد را این گونه آماده کنید. ابتدا ماهیچه را بجوشانید وقتی کامل پخته شد، هویج، سیب زمینی و برنج را اضافه کنید و اجازه بدهید همه ی مواد بپزند، زمانی که سرد شد این مخلوط را میکس کنید سپس سوپ مخلوط شده را درون قابلمه بریزید و بگذارید آرام پانزده دقیقه بجوشد. در ضمن به نوزاد شش ماهه گوجه فرنگی ندهید.
سبزیجاتی مثل لوبیا سبز، کدو سبز، کرفس، گوجه فرنگی و … همگی باعث تقویت سیستم ایمنی نوزاد شما خواهند شد.
گوشت سینه مرغ یا ماهیچه گوسفند + هویج -سیب زمینی – پیاز – لوبیا سبز، که همگی بعد از پخنن میکس شود.
* اگر داخل سوپ یا غذای نوزاد گوجه اضافه کردید ممکن است مدفوع آن را قرمز ببینید آن به دلیل گوجه است اما اگر بعد از گذشت زمان اگر مدفوع را قرمز (خون) دیدید حتما به پزشک مراجعه کنید تا آزمایش خون بدهید.
* به مرور و کم کم و هر بار یک نوع از سبزیجات مانند جعفری، گشنیز، لوبیا سبز، کدو سبز، کرفس، گوجه فرنگی، كدو حلوایی و… همگی باعث تقویت سیستم ایمنی نوزاد شما خواهند شد. را به آن اضافه کنید.
* سوپ کودک را با گوشت مرغ یا گوشت گوسفند یا گوساله بپزید.
* سبزی ها باید در آخرین لحظات پخت سوپ اضافه شود. در ظرف نیز باید بسته باشد تا ویتامین های آن از بین نرود.
* استفاده از اسفناج تا پایان یكسالگی مجاز نبوده و نباید به سوپ شیرخوار اضافه شود.
شروع غذای کمکی به نوزاد 6 تا 12 ماهه
تغذیه با شیر مادر لازم است بعد از شش ماهگی هم ادامه پیدا کند، اگرچه بعد از شش ماهگی شیر مادر به تنهایی تمام نیاز کودک را تأمین نمی کند. بنابراین از 6 تا 12 ماهگی لازم است به تدریج بر میزان غذای کمکی نوزاد اضافه شود. همچنین از سن 12 ماهگی غذای کمکی منبع عمده ی تغذیه و انرژی برای کودکان به حساب می آید.
چنانچه کودک شما با شیر مادر تغذیه می شود، سه بار در روز و اگر با شیر مادر تغذیه نمی شود، پنج بار در روز به او غذای کمکی بدهید. در این سن بهتر است شیر و دیگر مایعات را با یک استکان یا لیوان مخصوص سوراخ دار کودک یا لیوان نی دار کودک به او بدهید. این مسئله هم مهم است که کودک را به طور فعال تغذیه کنید. تغذیه ی فعال به معنی تشویق درست کودکان شیرخوار به خوردن غذاست.
غذاهای بسیاری را می توانید در برنامه ی غذایی کودک خود جای بدهید که به عنوان مثال :
حریره بادام
فرنی آرد برنج
فرنی بادام
شیر برنج
پوره سیب زمینی
پوره هویج
آش گندم
نحوه غذا دادن به نوزاد هفت ماهه
وعده های غذایی کوچک برای نوزادان 7 ماهه :
همان گونه که می دانید نوزاد 7 ماهه دارای معده ی بسیار کوچکی است. به همین دلیل، انواع غذاها را باید در وعده های کم به نوزاد بدهید. برای این کار، بهتر است شما در روز، فقط یک یا دو قاشق از مواد غذایی جامد را برای نوزاد 7 ماهه خود تهیه کنید و قبل از معرفی غذاهای جدید دیگر، دو روز یا بیشتر صبر کنید تا بتوانید از بروز هرگونه حساسیت به غذا را در بدن او بررسی کنید و از بین ببرید. معرفی یک ماده غذایی جدید به نوزادان هفت ماهه باید در کنار مصرف مواد غذایی قبلی باشد؛ این کار به نوزاد 7 ماهه شما کمک می کند تا با طعم جدید غذاها آشنا شود و بدن خود را با ترکیب مواد غذایی سازگار کند.
برنامه غذایی مناسب برای نوزادان 7 ماهه
تغذیه نوزاد 7 ماهه باید با برنامه ریزی دقیق صورت بگیرد تا مادر مطمئن شود که بدن فرزند کوچک او در زمان مصرف وعده های غذایی، تمام مواد مغذی حیاتی را دریافت کرده است. در ادامه نحوه تغذیه درست نوزادان در وعده های غذایی مختلف ارائه شده است:
1- وعده صبحانه برای نوزاد:
این وعده غذایی باید صبح زود با مصرف شیر مادر یا شیر خشک، در اندازه 10 اونس (295 میلی لیتر) انجام گیرد.
2- میان وعده صبح برای نوزاد:
این میان وعده معمولاً در ساعت 10 صبح با مصرف میوه ها یا سبزیجات خرد شده به اندازه 1.5 اونس (45 میلی لیتر) انجام می شود.
3- وعده ناهار:
زمان مصرف وعده ی ناهار حدود ساعت 12:30 است و باید غلات غنی شده با آهن به همراه گوشت خالص به اندازه 5 قاشق غذاخوری در وعده ظهر نوزادان 7 ماهه گنجانده شود. البته اگر میزان گوشت خالص در این وعده 1 اونس (30 میلی لیتر) باشد، برای رشد نوزاد شما بسیار مناسب خواهد بود.
4- میان وعده بعدازظهر برای نوزاد:
مصرف این میان وعده ساعت 3 بعدازظهر می باشد و نوزاد هفت ماهه باید در این وعده غذایی، شیر مادر یا شیر خشک را در اندازه 10 اونس (295 میلی لیتر) مصرف کنید.
5- وعده شام:
وعده ی شام بهتر است در ساعات 6 تا 7 بعدازظهر صورت بگیرد؛ در آن، انواع غلات غنی شده با آهن به همراه سبزیجات خام در اندازه 5 قاشق غذاخوری گنجانده شود. اگر میزان سبزیجات وعده غذایی شام 45 میلی لیتر باشد، برای حفظ سلامت نوزادان 7 ماهه بسیار مفید خواهد بود. بعد از شام، تغذیه نوزاد با مواد غذایی جامد به زمان بیدار شدن دوباره او، یعنی 8 صبح فردا موکول می شود؛ اما در این میان، می توان نوزاد 7 ماهه خود را با شیر مادر یا شیر خشک در اندازه 10 اونس (295 میلی لیتر) تغذیه کرد.