سوراخ قلب نوزاد چیست و چگونه درمان میشود؟

سوراخ قلب نوزاد یک بیماری مادرزادی است

 

سوراخ قلب نوزاد چیست؟
بعضی اوقات نوزادان با یک سوراخ در دیواره داخلی قلب یا سپتوم متولد میشود که این سوراخ قسمت های مجزای قلب را به هم وصل میکند به طوریکه خون بدون اکسیژن و خون دارای اکسیژن با هم مخلوط میشوند.

به عبارت ساده، سوراخ قلب نوزاد بعنوان نقص مادرزادی قلب نامیده میشود. با پیشرفت پزشکی و تکنولوژی در زمینه تشخیص و درمان این مشکل کودکان ابتلا به نقص های قلبی مادرزادی میتوانند زنده مانده و زندگی ای معمولی داشته باشند. این نقایص مادرزادی به کمک پزشکان در طول زمان قابل ترمیم هستند. باتوجه به پیشرفت های علمی موجود احتمال زنده ماندن با وجود سوراخ قلب نوزاد بسیار بالاست.

انواع سوراخ قلب نوزاد:
سه سوراخ در قلب در زمان تشکیل قلب جنین موجود است که بعد از زادروز باید بصورت طبیعی بسته شود، در غیر این صورت سبب نارسایی قلبی نوزاد میشود . این سه نوع سوراخ عبارت است از سوراخ بین دو بطن، سوراخ بین دو دهلیز و مجرایی بین شریان ریوی با شریان آئورت.

سوراخ بین دو بطن قلب
در بین بطن راست و بطن چپ قلب، سوراخ( دیواره ای) وجود دارد که در زمان جنینی این دیواره به مرور کامل میشود ، وجود این دیواره در مرحله جنینی ضروری میباشد ، چرا که انتقال خون از بطن راست به بطن چپ از طریق همین مجرا انجام میشود که بعد از تولد باید بصورت طبیعی این مجرا بسته شود، در غیر این صورت به این وضعیت« vsd» یا سوراخ بین دو بطن میگویند. این بیماری علایم ظاهری خاصی ندارد و با معاینه و انجام ازمایش های مختلف پزشکی قابل تشخیص میباشد.

سوراخ بین دو دهلیز قلب
یکی دیگر از انواع سوراخ قلب نوزاد، سوراخ بین دو دهلیز میباشد که در مرحله جنینی باز نبودن این سوراخ باعث مرگ جنین میشود ، برای این که ریه جنین عملا کارکردی ندارد و خونی در آن جریان ندارد بدین ترتیب اکسیژن مورد نیاز خود را از راه بند ناف از مادر دریافت میکند که سوراخ بین دو دهلیز باعث انتقال خون از دهلیز راست به دهلیز چپ میشود . با تولد نوزاد و کار کردن ریه( عمل تنفس) این سوراخ بسته خواهد شد، اگر این مجرا باز بماند نوزاد مبتلا به« asd» یا سوراخ بین دو دهلیز قلب میشود . این نوع بیماری قلبی هم هیچگونه علایم ظاهری از خود نشان نمی دهد و گاهی تا ۳۰ سالگی قابل تشخیص نمی باشد، همچنین بزرگ شدن قلب از مشکلات اصلی این بیماری است.

سوراخ بین دو شریان ریوی و آئورت
مجرایی بین دو شریان ریوی و آئورت هم بعنوان سومین مدل سوراخ قلب نوزاد به حساب می آید . وجود آن همانند ۲ نوع سوراخ قلب که در بالا به آن اشاره شد برای جنین حیاتی میباشد، چرا که از طریق همین مجرا خون وارد شده به شریان ریه وارد شریان آئورت می گردد و به داخل ریه نمی رود. در صورت باز نبودن این مجرا، خون به داخل ریه که عملا در مرحله جنینی کار نمی کند و تنفسی هم ندارد، میرود در نتیجه باعث از بین رفتن جنین میشود . که بعد از تولد این سوراخ باید منقبض و بسته شود و درصورتی که این اتفاق نیافتد نوزاد به بیماری« pda» یا مجرای بین دو شریان آئورت و ریوی ابتلا می گردد.

انواع سوراخ قلب نوزادان

علایم سوراخ قلب نوزاد چیست؟
علایم سوراخ قلب بسته به میزان سوراخ قلب و موقعیت آن مشخص میشود. معمولاً، سوراخ قلب کوچک علایمی ندارد و گاهی خودبه خود و بدون درمان از بین میرود. در صورتی که سوارخ خود به خود بسته نشده و کودک کمی برزگتر شود علایم خاصی به جز سوفل قلب وجود ندارد. این بچه ها باید بطور مرتب به پزشک مراجعه نمایند تا مطمئن شوند سوراخ قلب سبب پیدایش مسئله خاصی نشده است.

درصورتی که سوراخ قلب متوسط و بزرگ در کودکی درمان نشود در بزرگ سالی علایم چشمگیر نشان میدهد . این بچه ها تنفس تند تری داشته و در زمان غذا خوردن خسته میشوند . آن ها در حین غذا خوردن عرق کرده و شروع به گریه میکنند و روند وزن گیری آن ها هم کند است. این علایم نشان میدهد که بیماری خود بخود قابل درمان نیست و جراحی ضروری است. معمولاً جراحی در سه ماهه نخست پس از تولد انجام می شود تا جلوی عارضه های بدی را بگیرد. متخصص قلب پیش از جراحی برای کاهش علایم، داروهای خاصی تجویزمی کند.

پیشگیری از مشکلات مادرزادی قلبی:
اشخاصی که وابستگان درجه اول آن ها به این مدل از مشکلات دچار هستند، احتمال ابتلای فرزند آن ها به بیماری قلبی مادرزادی افزایش می یابد. به طوریکه پیش بینی میشود شیوع مشکلات قلبی در این نوزادان 10 برابر بیش تر از کودکانی است که در خانواده، فرد مبتلا به بیماری قلبی ندارند.

پرهیز از استفاده دارو بدون مشورت پزشک در زمان حاملگی، دوری مادر از قرار گرفتن در معرض اشعه و امواج صوتی همچنین معاینه نوزادان در بدو تولد به خصوص در کودکانی که نزدیکان آن ها دارای بیماری قلبی هستند در پیش‌گیری از ابتلای جنین به مشکلات مادرزادی قلبی کمک کننده است.

عوارض سوراخ قلب نوزاد چیست؟
میزان عارضه های ناشی از سوراخ قلب نوزاد، به میزان سوراخ، محل آن و فاکتورهای دیگری بستگی دارد. این عوارض امکان دارد شامل موارد زیر میباشد:
– استوپ وزنی و عدم افزایش وزن نوزاد
– نارسایی های قلبی
– مشکلات تنفسی
– بروز عفونت قلبی

علائم و تشخیص سوراخ قلب نوزاد

 
درمان سوراخ بودن قلب نوزاد:
در اغلب موارد این اختلال بدون نیاز به استفاده دارو و با تکامل قلب نوزاد برطرف میشود و تنها حدود یک چهارم از نوزادان ابتلا به این اختلال نیاز به جراحی پیدا می کند.

این نوزادان میتوانند مثل تمامی نوزادان عادی فعالیت داشته باشند و نیاز به مراقبت ویژه ای ندارند صرفا بخاطر این که امکان دارد در جریان های خون در غرب آشفتگی های ایجاد شود احتمال ضعیف ایجاد عفونت در نزدیکی سوراخ موجود است که برای پیش‌گیری از آن احتیاج است که بیمار مراقبت های دندانپزشکی منظم داشته باشد و اکثر این سوراخ ها با بزرگ شدن نوزاد کوچکتر شده و چه بسا امکان دارد به صورت خود بخود بسته شود.

در مواردی که سوراخ بزرگتر بوده یا نقص قلبی شدیدتر میشود امکان دارد سبب ایجاد اختلالات تنفسی مانند تنگی نفس در کودک شده و پزشک تشخیص دهد که با جراحی مشکل را برطرف کند.

بعد از عمل جراحی که برای بستن سوراخ قلب نوزاد انجام می شود چه اتفاقی می افتد؟
معمولاً کودکانی که جراحی سوراخ قلب انجام داده اند خیلی زود بازیابی قوا را انجام می‌دهند. پزشکان به دقت وضعیت سلامت آن ها را تحت نظر می گیرند. امکان دارد اکوی قلب دیگری برای اطمینان انجام شود. ولی درصورتی که کودک دچار مشکلات تنفسی شد فورا باید به بخش اورژانس مراجعه نمایید. دیگر علایم نشانگر مشکل به شرح زیر است:

منبع : بیتوته