زردی نوزاد
همه چیز درباره زردی نوزادان
زردی نوزاد یک بیماری شایع است، به ویژه در نوزادانی که قبل از 38 هفته بارداری متولد می شوند (نوزادان نارس) و برخی از نوزادان شیرده. زردی نوزاد معمولاً به این دلیل اتفاق می افتد که کبد کودک آنقدر بالغ نیست که بتواند از بیلی روبین موجود در جریان خون خلاص شود. در بعضی از نوزادان، یک بیماری زمینه ای ممکن است باعث زردی نوزاد شود.
بیشتر نوزادانی که بین 35 هفته بارداری و تمام دوران بارداری متولد می شوند، نیازی به درمان زردی ندارند. به ندرت، میزان بیلی روبین در خون که به طور غیرمعمول زیاد است، می تواند نوزاد تازه متولد شده را در معرض خطر آسیب مغزی قرار دهد، به ویژه در حضور برخی از عوامل خطرزا برای زردی شدید.
ورود نوزاد تازه متولد شده لحظه ای خاص و پر از شادی است و به عنوان والدین شما به طور طبیعی دوست دارید فرزندتان سالم باشد. اما آیا وقتی به شما می گویند فرزندتان زردی دارد، باید بیش از حد نگران باشید؟
نگرانی در مورد هر چیز غیرعادی با کودک تازه متولد شده شما به عنوان والدین جدید طبیعی است. بنابراین وقتی متوجه می شوید که کودک شما زردی دارد – با رنگ زرد پوست و سفیدی چشم مشخص می شود – طبیعی است که نگران باشید. اما دانستن حقایق پیرامون این شرایط مشترک به شما کمک می کند تا هرگونه ترس در مورد بیماری های مشترک نوزادان را کاهش داده و بدانید که چه چیزی طبیعی است و دقیقاً چه زمانی باید به دنبال کمک پزشکی باشید.
زردی نوزاد تازه متولد شده چیست؟
رنگ زرد پوست و چشم کودک شما نشانه وجود بیش از حد بیلی روبین است، وضعیتی که به عنوان هایپربیلیروبینمی (افزایش زیاد بیلی روبین) شناخته می شود، در خون کودک شما وجود دارد. این اتفاق معمولاً در نوزادان از روز دوم پس از تولد اتفاق می افتد. در موارد خفیف، شرایط معمولاً به خودی خود برطرف می شود. اگر سطح بیلی روبین برای یک نوزاد تازه متولد شده در حد طبیعی باشد، متخصص اطفال اجازه می دهد کودک شما ترخیص شود.
علائم و درمان زردی نوزاد
علائم زردی
_ زردی پوست و سفیدی چشم – نشانه اصلی زردی نوزاد – معمولاً بین روز دوم و چهارم پس از تولد ظاهر می شود.
_ برای بررسی زردی نوزاد، به آرامی روی پیشانی یا بینی کودک فشار دهید. اگر در جایی که فشار داده اید پوست زرد به نظر می رسد، احتمالاً کودک شما زردی خفیف دارد. اگر کودک شما زردی ندارد، رنگ پوست باید برای لحظه ای کمی روشن تر از رنگ طبیعی آن باشد.
_ کودک خود را در شرایط نوری مناسب، ترجیحاً در نور طبیعی روز معاینه کنید.
علائم زردی شدید:
علائم یا نشانه های زیر ممکن است زردی شدید یا عوارض ناشی از بیلی روبین اضافی را نشان دهد. اگر:
_ پوست کودک شما زردتر می شود.
_ پوست شکم، بازوها یا پاهای کودک شما زرد به نظر می رسد.
_ سفیدی چشم کودک شما زرد به نظر می رسد.
_ شاید با خود بگویید آیا زردی نوزاد باعث خواب آلودگی میشود؟ بله کودک شما بی حال یا بیمار به نظر می رسد یا بیدار کردنش دشوار است.
_ کودک شما وزن اضافه نمی کند یا تغذیه ضعیفی دارد.
_ کودک شما گریه های شدید می کند.
_ کودک شما علائم یا نشانه های دیگری را نشان می دهد که شما را نگران می کند.
علل زردی نوزادان
بیلی روبین اضافی (هایپربیلیروبینمی) دلیل اصلی زردی است. بیلی روبین ، که مسئول رنگ زرد زردی است ، یک قسمت طبیعی از رنگدانه است که از تجزیه گلبول های قرمز “استفاده شده” آزاد می شود.
نوزادان به دلیل تولید بیشتر و تجزیه سریعتر گلبول های قرمز در چند روز اول زندگی، بیلی روبین بیشتری نسبت به بزرگسالان تولید می کنند. به طور معمول، کبد بیلی روبین را از جریان خون فیلتر کرده و در مجاری روده آزاد می کند. کبد نابالغ یک نوزاد تازه متولد شده اغلب نمی تواند بیلی روبین را با سرعت کافی حذف کند و باعث بیلی روبین اضافی شود. زردی ناشی از این شرایط طبیعی نوزاد، زردی فیزیولوژیک نامیده می شود و به طور معمول در روز دوم یا سوم زندگی ظاهر می شود.
علل دیگر
یک اختلال زمینه ای ممکن است باعث زردی نوزاد شود. در این موارد ، زردی اغلب خیلی زودتر یا خیلی دیرتر از شکل متداول زردی نوزاد ظاهر می شود. بیماری ها یا شرایطی که می توانند باعث زردی شوند عبارتند از:
_ خونریزی داخلی (خونریزی)
_ عفونت در خون کودک شما (سپسیس)
_ سایر عفونت های ویروسی یا باکتریایی
_ ناسازگاری بین خون مادر و خون نوزاد
_ اشکال در عملکرد کبد
_ آترزی صفراوی، وضعیتی که در آن مجاری صفراوی کودک مسدود یا زخم شده است
_ کمبود آنزیم
_ یک ناهنجاری از گلبول های قرمز کودک شما که باعث می شود به سرعت تجزیه شوند.
چرا کودک من دچار زردی شده است؟
همانطور که در بالا اشاره کردیم؛ هنگامی که کودک شما پس از تولد شروع به تنفس کرد، گلبول های قرمز اضافی که در رحم داشتند شروع به تجزیه می کند و سطح بالاتری از بیلی روبین تولید می کند. در چند روز اول زندگی، کبد کودک شما نابالغ است و هنوز توانایی دفع صحیح این بیلی روبین را ندارد، بنابراین پوست رنگ زرد مشخصی را به خود می گیرد. این رنگ معمولاً در 5 روز اول زندگی زیاد می شود و طی 1 تا 2 هفته از بین می رود این وضعیت طبیعی به عنوان زردی فیزیولوژیکی شناخته می شود.
چه زمانی باید نگران زردی نوزاد باشیم؟
بیشتر موارد زردی معمولاً خود به خود برطرف می شوند. با این حال، اگر میزان بیلی روبین زردی در عرض 24 ساعت پس از تولد افزایش یابد، یا بعد از یک هفته در سطح بالا بماند، سایر مشکلات بهداشتی باید مورد توجه قرار گیرد. علل احتمالی شامل عفونت در جریان خون، برخی از عفونت های ویروسی، ناهنجاری آنزیم ها یا غشای سلول های قرمز کودک شما، یا مشکلات کبدی است. شایعترین علت زردی نوزادان در مواردی که به جراحی نیاز باشد، آترزی صفراوی است که منجر به انسداد مجاری صفراوی می شود. در موارد بسیار نادر، زردی درمان نشده می تواند منجر به نوعی آسیب مغزی به نام کرن ایکتروس شود.
چه زمانی باید با پزشک مشورت کنیم؟
بیشتر موارد زردی نوزاد از نظر فیزیولوژیکی است و باید به خودی خود برطرف شود. با این حال، به عنوان بخشی از معاینه معمول پس از زایمان، کودک شما طی یک هفته توسط پزشک بررسی می شود. این زمانی است که پزشک متخصص اطفال قادر به ارزیابی وضعیت نوزاد شما خواهد بود و در صورت نیاز به درمان اضافی به شما مشاوره می دهد.
در این بین، در صورت مشاهده علائم زیر، فوراً به دنبال مراقبت پزشکی باشید :
_ بعد از 3 روز پوست کودک شما زرد می شود.
_ سینه یا شکم کودک شما زرد است.
_ کودک شما کند است و به خوبی شیر نمی خورد و تغذیه نمی کند.
_ اجابت مزاج کودک شما کم رنگ است.
_ کودک شما بدقلق است.
_ کودک شما کمر خود را قوس می دهد.
_ گریه کودک شما صدای بلندی به خود می گیرد.
_ زردی پس از 2 هفته از تولد برطرف نشده است.
اگر زردی نوزاد 10روزه بالا بود به پزشک مراجعه کنید
عوامل خطر برای زردی:
عوامل عمده خطر زردی، به خصوص زردی شدید که می تواند عوارضی ایجاد کند ، عبارتند از:
تولد زودرس. نوزادی که قبل از 38 هفته حاملگی متولد شده باشد، ممکن است نتواند بیلی روبین را به همان سرعتی که نوزادان بلوغ انجام می دهند، پردازش کند. نوزادان نارس همچنین ممکن است کمتر تغذیه کنند و حرکات روده کمتری داشته باشند، در نتیجه بیلی روبین کمتر از طریق مدفوع دفع می شود.
کبودی قابل توجه در هنگام تولد. نوزادانی که در حین زایمان دچار کبودی می شوند، در اثر زایمان دچار کبودی می شوند و در نتیجه تجزیه سلول های قرمز خون بیشتر، میزان بیلی روبین بالاتری دارند.
گروه خونی. اگر گروه خونی مادر با نوزاد متفاوت باشد، ممکن است کودک آنتی بادی از طریق جفت دریافت کرده باشد که باعث تجزیه سریع و غیر طبیعی گلبول های قرمز می شود.
شیر دادن. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، به ویژه آنهایی که در شیردهی یا تغذیه کافی از شیردهی مشکل دارند، در معرض خطر بیشتری برای زردی هستند.
کمبود آب بدن یا مصرف کم کالری ممکن است به بروز زردی کمک کند. با این حال، به دلیل مزایای شیردهی، متخصصان هنوز آن را توصیه می کنند. مهم است که مطمئن شوید که کودک شما به اندازه کافی غذا می خورد و به اندازه کافی هیدراته است.
مطالعات نشان می دهد که خطر ابتلا به زردی در نوزادان از نژاد آسیای شرقی بیشتر است.
عوارض زردی
مقادیر زیاد بیلی روبین که باعث زردی شدید می شود در صورت عدم درمان می تواند عوارض جدی در پی داشته باشد.
نحوه ی درمان زردی نوزادان
زردی در نوزادان چگونه درمان می شود؟
زردی خفیف پس از 1 یا 2 هفته از بین می رود زیرا بدن کودک به خودی خود از بیلی روبین اضافی خلاص می شود.
مهم است که کودک شما به خوبی تغذیه کند زیرا این امر حرکات روده ای را که به کودک شما اجازه می دهد بیلی روبین را از طریق روده دفع کند تشویق می کند. پزشک شما ممکن است توصیه کند که فرمول اضافی فراتر از شیردهی را برای اطمینان از این ماده بدهید.
اگر آزمایشات پزشک نشان دهد که سطح بیلی روبین از حد طبیعی بالاتر است، کودک شما تحت نور خاصی قرار می گیرد تا زردی را درمان کند. این روش درمانی که تحت عنوان فتوتراپی شناخته می شود، به پوست امکان جذب نور را می دهد که باعث تغییر آرایش بیلی روبین می شود تا کودک شما بتواند آن را با سهولت بیشتری از بدن خارج کند.
ممکن است داستانهایی از بیرون کشیدن نوزادان زیر آفتاب به عنوان راهی برای درمان زردی شنیده باشید. از انجام این کار خودداری کنید زیرا این کار کودک شما را در معرض اشعه ماورا بنفش مضر از خورشید قرار می دهد که می تواند بیشتر از این که به ضرر شما باشد آسیب برساند. کودک شما برای درمان ایمن این بیماری به یک نوع نور خاص، در محیط کنترل شده نیاز دارد. این معمولاً در بخش نوزادان بیمارستان اتفاق می افتد. با این حال، اگر سطح زردی نوزاد شما به اندازه کافی برای بستری شدن در بیمارستان بالا نباشد، سایر گزینه های درمانی ممکن است شامل جلیقه زردی یا BiliBlanket باشد، که یک دستگاه فتوتراپی قابل حمل است و می تواند در خانه مورد استفاده قرار گیرد.
اگر زردی کودکان شما به دلیل یک مسئله سلامتی مانند گروه خونی ناسازگار با مادر ایجاد شده باشد، پزشک ممکن است تزریق خون یا گزینه درمانی مناسب برای بیماری تشخیص داده شده را توصیه کند.
تسکین این واقعیت که زردی کودک شما جای نگرانی نیست و در واقع طبیعی است. فقط از علائم هشدار دهنده مبنی بر اینکه ممکن است چیزی درست نباشد آگاه باشید و بدانید چه موقع باید از کمک پزشکی استفاده کنید.
غذاهای مفید و مضر برای زردی نوزادان:
با تغذیه ی صحیح، مادر می تواند به درمان زردی نوزاد کمک کند.
چه غذاهایی برای زردی نوزاد مضراست؟
_ گوشت گاو و غذاهای غلیظ و چرب.
_ ادویه جاتی مانند فلفل، دارچین، زنجبیل، عسل و زعفران
_ غذاهای فست فودی و آماده. گوشت قرمز نیز نباید زیاد مصرف شود.
خوراکی های مفید برای درمان زردی :
_ عناب : عناب یا به صورت دم کرده یا خام.
_ ترنجبین و شیر خشت : این دو را هم مادر می تواند مصرف کند و هم به نوزاد به مقدار کم می دهند. قطره بیلی ناستر نیز در داروخانه ها به فروش می رسد که در واقع همان شیر خشت به صورت فرآوری شده است. میزان و زمان استفاده از آن مقدار مشخص شده ای است که باید آن را رعایت نمود.
_ عرق کاسنی و عرق شاتره.
_ خاکشیر.
_ میوه جاتی مانند اسفناج، لیمو شیرین، لیمو ترش. خیار و آب سیب و آب هندوانه نیز می توان مصرف کرد اما با مشاوره پزشک باشد که تبعاتی مثل دل درد برای نوزاد نداشته باشد.
_ روغن زیتون.
* در برخی موارد گفته شده است بدن نوزاد را عرق کاسنی و حتی شیر گاو ولرم بشویید.